Phan Hoàng Đức
Nữ bệnh nhân bị nhọt mọc ở mông trái, rơi vào tình trạng “đứng ngồi không yên” do bứt rứt, ngứa ngáy, đau đớn phải nhập viện cấp cứu.
Nhọt sưng to với đường kính 1,5cm
Chị N.H.T. (nhân viên văn phòng, 30 tuổi, TP.HCM) cho biết ban đầu vùng mông trái của chị xuất hiện vài nốt mẩn đỏ, ngứa và đau. Càng gãi càng ngứa, dẫn đến trầy xước da, đau rát rồi viêm tấy và mọc nhọt sau đó. Chị uống thuốc không giảm, vẫn tiếp tục đau nhói nên vào khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Tiếp nhận ca bệnh, bác sĩ CKI Trương Trọng Tuấn nhận thấy người bệnh đau thốn khi ngồi, khối nhọt sưng lên với đường kính khoảng 1,5cm, vùng da xung quanh nhọt tấy đỏ, chạm vào thấy nóng, cảm giác có mủ bên trong. Bác sĩ Tuấn nhận định có thể do người bệnh gãi trầy xước nên vi khuẩn từ móng tay hoặc liên cầu, tụ cầu trên da có cơ hội xâm nhập và gây mủ. Biểu hiện đau có thể do áp lực của khối áp xe tăng cao. Nếu người bệnh để lâu hơn, tình trạng nhiễm trùng lan rộng có thể sẽ xuất hiện sốt, mệt mỏi.
Ngay lập tức, các bác sĩ khoa Cấp cứu xử lý rạch ổ áp xe, lấy hết mủ, rửa sạch, sau đó bôi povidine sát trùng, băng lại vết thương. Bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh cho người bệnh và hẹn tái khám sau 5 ngày.
Đến ngày tái khám, sức khỏe chị T. đã cải thiện, mủ bên trong đã gom lại và còn rất ít. Để chắc chắn hơn, bác sĩ chỉ định siêu âm khối nhọt xem xét có hay không tình trạng nhiễm khuẩn bên trong. Kết quả siêu âm không cho thấy sự viêm nhiễm khác thường. Người bệnh được chỉ định tiếp tục uống thêm 5 ngày kháng sinh để sạch mủ hoàn toàn.
Trước đó, vào trung tuần tháng 6, khoa Cấp cứu BVĐK Tâm Anh TP.HCM cũng tiếp nhận nam nhân viên văn phòng tên N.V.M. 50 tuổi bị khối áp xe đường kính lớn ở mông to gấp 3 lần so với nhọt của chị T. Nặng hơn, khối áp xe còn ăn sâu vào gần cơ mông, tạo thành một lỗ khoét sâu. Nam bệnh nhân vốn có dị tật ở chân nên hạn chế di chuyển và đây có thể là nguyên nhân gây nhọt ở mông. Do nhọt tiến triển nặng nên người bệnh được xử lý tại phòng mổ để có thể can thiệp những biến chứng có thể xảy ra. Người bệnh được rạch khối áp xe lấy hết mủ, dẫn lưu mủ, điều trị kháng sinh qua đường truyền tĩnh mạch khoảng 14 ngày để vùng da áp xe thu nhỏ, gom dần lại. Sau đó, người bệnh được chiếu đèn lên mô hạt để kích thích tăng sinh tế bào da, mô, thịt, thúc đẩy vết thương mau lành. Sau khoảng 1 tháng điều trị, vết thương liền da nhưng để lại sẹo hằn trên mông người bệnh.
Thủ phạm từ móng tay
Bác sĩ Tuấn cho biết, nhiều người nghĩ mụn nhọt là một nhưng đây là hai vấn đề sức khỏe khác biệt. Nhọt là tình trạng cấp tính có thể gây nhiễm trùng máu nếu không thể xử lý kịp thời. Nhọt biểu hiện bằng những khối viêm cấp tính, khối màu trắng ở giữa, gọi là mủ. Biểu hiện sớm và đặc trưng nhất của nhọt là tình trạng ngứa và xuất hiện những nốt mẩn đỏ nhỏ. Thời gian cục nhọt hình thành từ một vết xước nhỏ chỉ diễn ra trong khoảng 3-4 ngày. Nếu không điều trị, chủ quan thì tình trạng nhiễm trùng dễ diễn tiến nặng, tạo thành ổ áp xe lớn. Sau khi điều trị khỏi, khu vực nhọt có thể để lại sẹo, tùy thuộc mức độ tổn thương và lan rộng của mủ mà vết sẹo có kích thước lớn nhỏ khác nhau.
Nhọt có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở trẻ em, người lớn tuổi, người có cơ địa nhạy cảm và bệnh nhân đái tháo đường. Nhọt xuất hiện nhiều bộ phận khác trên cơ thể như tay, chân, ngực, bụng,… nhưng nhiều nhất là ở mông. Người làm việc văn phòng lại dễ nổi nhọt ở mông do thói quen mặc quần bó sát, ngồi nhiều nên bị hăm, ngứa. Nhưng người bệnh chủ quan cho rằng nốt mẩn đỏ ngoài da thông thường, từ từ sẽ hết; cứ ngứa là gãi. Hành động này vô tình gây trầy xước do móng tay “mở đường” cho vi khuẩn tụ cầu trên da xâm nhập tạo thành nhọt.
Để tránh sinh nhọt, theo bác sĩ Tuấn cần giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, mặc quần áo rộng rãi, chất liệu cotton thoáng mát, không ngồi một chỗ quá lâu. Đặc biệt, người làm việc văn phòng không ngồi vắt chân sang một bên để tránh vùng da tiếp xúc với ghế ngồi bí bách nhiều hơn, gây ngứa ngáy khó chịu và sinh nhọt. Chế độ dinh dưỡng nên ưu tiên nhóm rau xanh, trái cây giàu vitamin C,… giảm bớt nhóm thực phẩm nhiều cay nóng, dầu mỡ,… tạo nhiệt cho cơ thể. Đặc biệt, không nên để mủ tự hết, bởi nguy cơ dễ bị vỡ ổ áp xe, mủ lan ra những vùng da xung quanh gây nhiễm trùng. Tình trạng nặng hơn là áp xe sâu trong cơ hoặc nghiêm trọng hơn, gây nhiễm trùng huyết hoặc dẫn đến sốc nhiễm trùng gây suy đa cơ quan (tim, gan, thận,…) dẫn đến tử vong.
