Nhạc sỹ Phạm Tuyên kể, ông viết "Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới" chỉ trong một đêm, ngay sau khi Trung Quốc xâm lược Việt Nam.

Bạn đang xem: "tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới"cách đây 42 năm, đúng ngày 17/02/1979, 60 vạn quân trung quốc tràn sang việt nam, chiến sĩ công an vũ trang


Nhạc sỹ Phạm Tuyên tại tư gia.

Cứ mỗi độ tháng 2 về, giai điệu và ca từ của ca khúc “Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới” lại vang vọng trong tâm khảm của nhiều người. Âm hưởng của nó nhắc nhớ thế hệ hôm nay về những thời khắc bi tráng, hào hùng, quyết giữ từng tấc đất nơi biên cương Tổ quốc năm nào.

Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới

Gọi toàn dân ta vào cuộc chiến đấu mới

Quân xâm lược bành trướng dã man

Đã dày xéo mảnh đất tiền phương

Lửa đã cháy và máu đã đổ, trên khắp dải biên cương...

Đất nước của ngàn chiến công,

Vẫn sục sôi khí thế hào hùng.

Những Chi Lăng, Bạch Đằng, Đống Đa...

Đang gọi tiếp thêm những bản hùng ca.

Việt Nam! Ôi nước Việt yêu thương!

Lịch sử đã trao cho Người một sứ mạng thiêng liêng!

Mang trên mình còn lắm vết thương,

Người vẫn hiên ngang ra chiến trường,

Vì một lẽ sống cao đẹp cho mọi người: Độc Lập - Tự Do!


Tên gọi của bài hát là "Chiến đấu vì Độc lập, tự do" nhưng nhiều người vẫn nhớ về bài hát với tên "Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới"

Vào thời điểm đó, nhạc sĩ Phạm Tuyên đang phụ trách âm nhạc của Đài tiếng nói Việt Nam.

Ông kể: “Tôi thuộc thế hệ đi qua 3 cuộc chiến tranh. Lúc tôi hát bài “Chiến thắng Điện Biên Phủ” của nhạc sỹ Đỗ Nhuận, thời điểm đó tôi mới ngoài 20 tuổi. Nhưng đến cuộc kháng chiến chống Mỹ, tôi đã có nhiều kinh nghiệm sáng tác và đến năm 1972 thì tôi viết bài “Hà Nội Điện Biên Phủ trên không”. Và sau khi tôi viết bài “Như có Bác trong ngày vui đại thắng”, tôi nghĩ bụng kết thúc chiến tranh rồi, giờ là lúc mình bắt tay vào viết các bài hát về hòa bình và xây dựng đất nước...”.

Theo nhạc sĩ, thật ra tên bài hát chính thức là “Chiến đấu vì độc lập tự do”, nhưng không hiểu vì sao mà cho đến ngày nay, bài hát vẫn được nhắc đến với cái tên “Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới”. Có lẽ vì nhiều người đã lấy luôn câu mở đầu để nhớ về bài hát.

Ông kể, lúc đầu bài hát được thu thanh qua phần trình bày của tốp ca Đoàn ca nhạc Đài tiếng nói Việt Nam, nhưng sau đó lãnh đạo Đài yêu cầu phải dàn dựng thành hợp xướng, mang âm hưởng hào hùng. Vậy là mọi người đã dàn dựng lại, dưới sự chỉ huy của nhạc sĩ Lê Đình Lực.

Dường như ngay lập tức, giai điệu và ca từ hùng tráng của bài hát đã thúc giục triệu triệu người Việt Nam lên đường chiến đấu bảo vệ Tổ quốc trước kẻ thù xâm lược.

“Điều cảm động là khi bài hát phát trên Đài tiếng nói Việt Nam, các thanh niên ở quân Khu 5 gọi điện ra bảo: “sau khi chúng tôi nghe bài hát này, chúng tôi muốn ra biên giới phía Bắc bảo vệ biên cương”. Lãnh đạo Đài khi đó cũng bảo, đã thế phải phát lại nhiều lần bài hát này để nhân dân thuộc nhiều”, nhạc sĩ Phạm Tuyên nhớ lại.

Có một chi tiết nữa là bài hát cũng có số phận khá đặc biệt. Sau khi cuộc chiến tranh biên giới kết thúc và nhiều năm sau đó, bài hát đã không còn được lưu hành rộng rãi trên các các phương tiện thông tin đại chúng, cho tới thời gian gần đây. Nhưng có thể nói, âm hưởng của bài hát chưa khi nào thôi vang vọng trong lòng mỗi con người, Tổ quốc Việt Nam.

Đất nước này ngàn năm trước Sát Thát và ngàn năm sau cũng vẫn là như vậy thôi. Cảm tử cho tổ quốc là tinh thần đã chảy sẵn trong huyết quản người Việt rồi.

*

Chiến tranh có thể là sự ác liệt nhưng hào hùng với đạn rơi máu đổ của những chiến binh chốn sa trường. Chiến tranh, cô đơn và mất mát ngay trong cái dáng ngồi dựa cửa của người thiếu phụ chờ chồng. Chiến tranh, cũng có thể là sự ngơ ngác của một người dân thời bình bỗng một ngày trở thành phế nhân.

Và chiến tranh, chẳng có gì quá lời khi nói đó là cảm giác hào hùng và tinh thần quyết tử cho tổ quốc quyết sinh đã có sẵn trong dòng máu Lạc Việt từ cả ngàn năm nay.

Có một nhạc sĩ vẫn nhớ như in cái cảm giác hào hùng năm ấy. Ông là Phạm Tuyên, tác giả của “Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới”.

Năm 1979, nhạc sĩ Phạm Tuyên đang phụ trách âm nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam. “Không khí biên giới hồi đó đã rất căng thẳng – ông nhớ lại – Đụng độ từ trước đó mấy năm”. Trước đó, ông đã đi thực tế để viết bài hát “Chúng tôi là đồng đội của Lê Đinh Chinh”, nói về tấm gương hy sinh của người liệt sĩ đầu tiên ngã xuống trên biên giới phía Bắc.

Nhạc sĩ Phạm Tuyên nhớ lại cái “cảm giác phát khóc” khi những người dân, những anh cán bộ, những người lính ở Tây Nguyên, ở Khu 5 nhắn với ông rằng họ ước sao có đôi cánh để bay ngay ra biên giới phía Bắc chống quân xâm lược.

Đất nước này ngàn năm trước Sát Thát và ngàn năm sau cũng vẫn là như vậy thôi. Cảm tử cho tổ quốc là tinh thần đã chảy sẵn trong huyết quản người Việt rồi.

Bài hát “Chiến đấu vì độc lập tự do” ban đầu được viết dưới dạng hành khúc, hào hùng tinh thần chống giặc ngoại xâm bất khuất với những Chi Lăng, Bạch Đằng, Đống Đa có trong ca từ. Nhưng đến đoạn điệp khúc, đáng ra phải là một giai điệu mang âm hưởng hào hùng, nhưng Phạm Tuyên nói ông không thể viết được thế.

“Đến đoạn điệp khúc, tôi nhớ đến đất nước Việt Nam bao đau thương vừa trải qua cuộc chiến tranh dài với hy sinh, mất mát. Bao nhiêu xương máu của cha ông, của lớp lớp các thế hệ người Việt đã đổ xuống để bảo vệ mảnh đất này. Chẳng phải là lịch sử đã trao cho Người sứ mệnh bảo vệ tổ quốc đó sao”.

Còn câu kết của bài hát: “Vì một lẽ sống cao đẹp cho mọi người: Độc lập – Tự do”, nhạc sĩ Phạm Tuyên nói ông dẫn lại lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Và chăng, độc lập, tự do cũng là khát vọng ngàn đời của người dân Việt.

Vào ngày 5/3, khi Chủ tịch nước ra lệnh Tổng động viên, nhạc sĩ viết bài hát nổi tiếng “Tiễn thầy giáo đi bộ đội”, từ một câu chuyện có thật khi những người thầy tạm rời bục giảng, những sinh viên gác bút nghiên nắm chắc cây súng trước hiểm họa xâm lăng.

4 thập niên qua, âm hưởng “những Chi Lăng, Bạch Đằng, Đống Đa” vẫn luôn vang vọng.

Bài hát được phổ biến rất nhanh chóng. Dàn hợp xướng Đoàn ca nhạc Đài tiếng nói Việt Nam thu thanh ngày 20/2. Ngày 9/3, bài hát được đăng trên báo Nhân Dân. Quân nhạc biểu diễn vào tháng 4.

Lời bài hát

Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giớiGọi toàn dân ta vào cuộc chiến đấu mớiQuân xâm lược bành trướng dã man, đã dày xéo mảnh đất tiền phương.

Xem thêm: Thẻ thanh toán quốc tế là gì? cách làm thẻ thanh toán quốc tế là gì?

Lửa đã cháy và máu đã đổ, trên khắp dải biên cươngĐất nước của ngàn chiến công, vẫn sục sôi khí thế hào hùngNhững Chi Lăng, Bạch Đằng, Đống Đa…đang gọi tiếp thêm những bản hùng ca!Việt Nam! Ôi nước Việt yêu thương!Lịch sử đã trao cho người một sứ mạng thiêng liêngMang trên mình còn lắm vết thương. Người vẫn hiên ngang ra chiến trường.Vì một lẽ sống cao đẹp cho mọi ngườiĐộc Lập – Tự do!