1.
Bạn đang xem: Sự tích đền bà chúa kho
Trong trung tâm thức dân gian hiện thời hay trên tầng hữu thức của dân chúng, Bà Chúa Kho là một trong nhân vật lịch sử. Bà có tên tuổi (Lý An Quốc, è cổ Thị Ngọc...?), có nguồn gốc xuất thân (em gái đồ vật sáu Vua Lý Thánh Tông, bà xã Vua Lý, con Vua Bà, tức Hà Giang công chúa được không đúng xuống canh chừng Cổ Mễ, con mái ấm gia đình làm nghề gốm, quê sống Quả Cảm, công ty nghèo...?), gồm công tích (chiêu tư thục ấp, khẩn ruộng, duy trì kho lúa cho triều đình trong cuộc binh cách chống Tống bên trên sông Như Nguyệt ... ?). Những nhà nghiên cứu và phân tích sưu tầm về nhân thân của Bà Chúa Kho thì phàn nàn là tư liệu về Bà xích míc và trái ngược nhau. Điều này thật dễ dàng hiểu, chính vì Bà vốn ko phải là 1 trong những nhân vật định kỳ sử, mà là một trong nhân trang bị huyền thoại. Do vậy, mỗi địa phương, mỗi thời kỳ định kỳ sử, tuỳ theo nhu cầu và giác quan của dân chúng, Bà được lịch sử hoá theo mọi kiểu không giống nhau. Ai kia cần rất thiêng Bà thì đính thêm Bà với dòng dõi hoàng tộc, là vợ vua, còn ai đó thì lại gắn thêm Bà với hình ảnh cô gái xinh đẹp, nếp na, thảo hiền. Mặc dù nhiên, cái tầm thường nhất của phần đông kiểu lịch sử hoá, Bà Chúa Kho là người có công cùng với dân với nước, nhưng mọi người đều ngưỡng mộ.
Vậy thì Bà Chúa Kho được lịch sử vẻ vang hoá từ khi nào? Đó là câu hỏi không dễ trả lời. Có bạn cho bài toán phụng cúng Bà vào Thời Lý vày chiến tích của Bà lắp với cuộc binh đao chống Tống trên bên bờ sông Như Nguyệt. Điều đó cũng không phải là chứng cớ chắc chắn, chính vì vị trí đền rồng thờ Bà trên bên bờ sông Cầu, hơn nữa nhé là vùng khu đất phát tích nhà Lý thì vấn đề quy Bà với đơn vị Lý và cuộc đao binh chống Tống là điều dễ hiểu. Không dừng lại ở đó nữa, mô típ Bà Chúa Kho không những ở Bắc Ninh, ngoài ra ở tp. Hà nội và một vài nơi không giống nữa, và tuồng như mỗi nơi lại đính Bà với 1 thời kỳ lịch sử hào hùng khác nhau, phòng quân Nguyên Thời Trần, chống quân Minh Thời Lê...
Như vậy, trong quan niệm hữu thức của nhân dân, Bà Chúa Kho là một trong những nhân vật định kỳ sử, lắp với thể chế đơn vị nước phong kiến, được các triều đại phong thần, được nhân dân dựng thường thờ phụng, call là chủ Khố Linh Từ. Lớp biểu tượng này cụ thể là lớp văn hoá muộn, nằm trong thời kỳ phong loài kiến tự nhà của nước ta.
Cửa Tam quan lại Đền Bà Chúa Kho (Ảnh: TL)
2. Về mặt thờ cúng, nhân thiết bị “nửa huyền thoại, nửa định kỳ sử“ này đã hoàn toàn hội nhập vào khối hệ thống thờ mẫu mã Tam Phủ. Trong ngôi đền, mặc dù Bà Chúa Kho được thờ phụng như một vị thần chủ, call là Bà Chúa tuyệt Điện Bà, nhưng lại được khuôn vào khối hệ thống điện thần chung của chủng loại Tam tủ với những ban bái Tam Toà Thánh Mẫu, Ban Ông Hoàng, Ban Chầu Bà, Đức Ông, đánh Trang, Ban Cô, Ban Cậu, Ngũ Hổ, Ban Công Đồng ... Hiện tượng hội nhập theo vẻ ngoài “Mẫu hoá” này không phải là hiện tại tượng đơn lẻ ở thường Bà Chúa Kho, mà thông dụng ở nhiều nơi, tuyệt nhất là với những nữ thần hiển linh, được tôn xưng là mẫu mã (Vương Mẫu, Quốc Mẫu, Thánh Mẫu).
Trong khối hệ thống điện thần mang tính phổ quát tháo của Đạo chủng loại Tam Phủ, Tứ Phủ, họ không thấy tất cả Bà Chúa Kho. Như vậy, ở đền rồng Bà Chúa Kho ở Bắc Ninh, hệ thống điện thần Đạo mẫu mã Tam tủ được sử dụng như là cái “nền”, loại “phông” cho việc thờ cúng Bà Chúa Kho. Điều này, trong trái tim thức dân gian, càng làm tăng thêm vẻ “chính thống” và linh thiêng cho vị thần chủ được thờ.
Hiện tượng “Mẫu hoá” Bà Chúa Kho ở Bắc Ninh chưa phải là cá biệt, cơ mà khá phổ biến thể hiện tại qua câu hỏi thờ phụng những Mẫu Thần, như: Bà Chúa Sành ngơi nghỉ Quả Cảm (có công trong nghề làm gốm và nuôi tằm), Bà Chúa Chóa (truyền tụng là bé dâu Lạc Long Quân, là vị thần của 11 xã Choá), Bà Chúa Đầm làm việc Phù Lưu, Bà Chúa Ngô sinh hoạt ven sông Cầu, các Bà trong Tứ Pháp (Mây, Mưa, Sấm, Chớp) lắp với Phật chủng loại Man Nương...
Tôi giả định rằng, trước lúc được “lịch sử hoá”, “cung đình hoá” thành Bà Chúa Kho Lương, một vị phái nữ thần nào này đã được “Mẫu hoá” thành “Bà Chúa” và tham gia vào điện thần Đạo mẫu ở đây, vậy vị nữ thần đó là ai ?
Lễ hội đền rồng Bà Chúa Kho (thôn Cổ Mễ, xã Vũ Ninh, tp Bắc Ninh, thức giấc Bắc Ninh) diễn ra ngày 14 mon Giêng mặt hàng năm. (Ảnh: TL)
3. Qua thu thập tư liệu thực địa, qua tứ liệu của những đồng nghiệp cung cấp, tôi đi mang lại một mang thuyết cho rằng nguồn cội lúc đầu của Bà Chúa Kho là thiếu nữ thần mẹ lúa. đưa thuyết này dựa trên hai cơ sở, thứ nhất, xét về tổng thể, tín ngưỡng bà mẹ Lúa là tín ngưỡng chung của phần nhiều cư dân trồng lúa sống Đông phái nam Á với Việt Nam, mà nay còn quan cạnh bên thấy khá thông dụng ở nhiều dân tộc bản địa thiểu số ở nước ta và các nước trong khu vực vực. Tín ngưỡng này hiện ra trên cơ sở quan niệm rằng, vào cây lúa gồm hồn lúa, hồn lúa quyết định sự sinh trưởng của cây lúa, vị vậy, từ thời điểm gieo hạt đến lúc thu hoạch tín đồ nông dân phải triển khai các nghi lễ liên quan tới hồn lúa, như nghi lễ chị em Lúa (là hiện tại thân của hồn lúa) gieo những khóm lúa đầu tiên, đồng thời cũng chính là nghi lễ rước bà mẹ Lúa từ bỏ kho lúa ra rẫy, nghi lễ dựng cây nêu với trang trí những đồ vật mang tính phồn thực để giữ lại hồn lúa làm việc lại trên rẫy. Đặc biệt là khi ban đầu thu hoạch, người mẹ Lúa bắt buộc đi cắt phần lớn bông lúa trước tiên về để cúng cơm new và ở đầu cuối là nghi lễ rước hồn lúa về kho.
Những tư liệu hồi cụ hay quan gần cạnh thực địa hầu như năm giữa thế kỷ XX ở người việt nam Châu thổ Bắc Bộ cho biết thêm nghi thức cúng Hồn Lúa vẫn còn đó khá phổ biến, như tục rước mạ, rước lúa thần, đúc tượng lúa, tục cúng vỏ lúa, khấn vía lúa, điện thoại tư vấn gạo... Chỉ tất cả điều, trường hợp ở những dân tộc không giống người đại diện thay mặt hồn lúa là phụ nữ - bà mẹ Lúa, thì ở tín đồ Việt tác dụng này đã đưa sang nam giới giới. Điều này cũng dễ dàng nắm bắt khi nhưng mà xã hội người việt đã sớm chuyển sang phụ hệ, tốt nhất là dưới ảnh hưởng của thôn hội phụ hệ Trung Hoa, fan phụ nữ phần nhiều bị tách bóc khỏi các sinh hoạt tín ngưỡng cùng đồng.
Những truyền thuyết thu thập được về Bà Chúa Kho cũng không ít liên quan liêu tới tục thờ người mẹ Lúa nguyên thuỷ. Theo người lớn tuổi già đề cập lại, Bà Chúa kho vốn là một trong cô thôn nữ giới xinh đẹp, nết na, tốt nghề nông, sinh sống sinh hoạt vùng ven sông Cầu. Ban đầu, vùng này là đồng bãi ngập nước, lầy trũng, cư dân chưa chắc chắn trồng cấy gì, cô thôn nữ giới ấy mang trấu rắc cho tới đâu thì lúa mọc lên tới đó. Từ đó thóc lúa cứ ùn ùn như núi, mọi tín đồ phải xây kho nhằm trữ lương thực, với tôn vinh cô gái dạy dân trồng lúa chính là Bà Chúa Kho, Bà Lẫm. Bọn họ cũng rất có thể liên tưởng giữa hiện tượng kỳ lạ thờ Hồn Lúa vào kho lúa của khá nhiều dân tộc thiểu số hiện nay với tên gọi Bà Lẫm (kho), Bà Chúa Kho của người việt ở Bắc Ninh. Chúng ta cũng hoàn toàn có thể xem xét tới địa điểm làng Cổ Mễ. Tất cả hai cách phân tích và lý giải về địa danh này, đặc biệt liên quan đến từ “Cổ”. “Cổ” rất có thể là tên Hán hoá từ “kẻ”, một tên thường gọi xa xưa buôn bản của tín đồ Việt. Tất cả người cho rằng “Cổ” nơi bắt đầu từ “Cô”- Cô Mễ, chỉ một các loại lúa hoang... Những địa danh này có thể tồn trên từ thời đơn vị Trần.
Phút ít người hiếm hoi của Đền Bà Chúa Kho (Ảnh: TL)
4. Như mọi tín đồ đều rõ, từ cuối thập kỷ 80, duy nhất là vào đầu thập kỷ 90 hiện tượng kỳ lạ thờ thờ Bà Chúa Kho ở tp bắc ninh nổi lên như một điển hình nổi bật của tín ngưỡng dân gian việt nam sau thời kỳ đổi mới, khiến không chỉ những nhà công nghệ mà cả những nhà cai quản cùng quan lại tâm. Di tích lịch sử đền Bà Chúa Kho vốn nhỏ bé và bao gồm phần yên bình xưa kia nay đã thay da đổi thịt và sống động hẳn lên. Đền được trùng tu, mở rộng và được bên nước xếp hạng. Khách hàng thập phương kéo về, độc nhất vô nhị là dịp đầu xuân năm mới để vay mượn “tiền” Bà về làm nạp năng lượng hay xin “lộc rơi”, “lộc vãi” và thời điểm cuối năm lễ tạ, “trả” chi phí vay của Bà. Thôn Cổ Mễ thuộc làng mạc Vũ Minh vốn là xóm nghèo, nay cũng “thay da đổi thịt”, cuốn hút hàng nghìn người dân vào làng thâm nhập vào các bước mang tính “dịch vụ” tín ngưỡng, như thêm vào và cung cấp hương hoa, quà mã, viết sớ, sắp lễ, thờ khấn, rồi các dịch vụ ăn uống, trông xe, đón khách ...
Về phương diện trọng tâm linh, Bà Chúa Kho vốn là vị thần tất cả phần khiêm nhường trong lớp áo của một “nhân vật định kỳ sử”, “Thần Mẫu”, nay đột nhiên trở thành người ban phát tài lộc theo phong cách “vay trả” như một “chủ công ty băng”. Những người tới cửa ngõ Bà mong khấn không hề là phần đa nông dân như trước đó kia nữa, mà lúc bấy giờ chủ yếu ớt là những thương nhân, thị dân, viên chức đơn vị nước. Bởi thế là từ một bề ngoài tín ngưỡng nông nghiệp, Bà Chúa Kho đang trở thành một vị thần nhà của yêu thương nghiệp, của thị dân đô thị. Một tín ngưỡng ban sơ mang tính hướng về trong của xã hội làng làng nay thay đổi một tín ngưỡng mang tính hướng ngoại, tức chủ yếu giao hàng cho hồ hết người bên phía ngoài cộng đồng.
Từ đây, bạn có thể hiểu được loại logíc của quá trình cải cách và phát triển nội tại của biểu tượng: người mẹ Lúa/ Bà Chúa Kho Lương/ Bà Chúa Kho Tiền. Tía lớp giá trị này của biểu tượng Bà Chúa Kho đề đạt quy nguyên tắc và sự thay đổi của xã hội Việt Nam: xóm hội nông nghiệp trồng trọt thời chi phí sử, công ty nghĩa yêu thương nước, niềm tin chống nước ngoài xâm thời phong con kiến tự công ty và buôn bản hội gửi sang cơ chế thị trường từ sau thay đổi mới.
Theo thông lệ, hằng năm cứ vào cơ hội đầu xuân, khách hàng thập phương, nhất là giới kinh doanh, làm cho ăn sắm sửa lại đổ về Đền Bà Chúa Kho làm việc Cô Mễ (Bắc Ninh) nhằm vay tiền, xin lộc, rồi thời điểm cuối năm thì đi lễ tạ, “trả tiền vay, “tiền” lãi cho bà chúa. Bạn đến lễ bái thì nhiều nhưng không mấy người biết rõ về xuất thân, sự tích của bà chúa Kho. Hãy cùng cửa hàng chúng tôi tìm đọc về Giai Thoại và Xuất Thân Bà Chúa Kho ở bài viết dưới đây nhé:
Tìm đọc Xuất Thân Của Bà Chúa Kho Xứ tởm Bắc
Có một chứng trạng đáng để ý là hiện nay, phong trào đi lễ bái, du lịch thăm quan tại những di tích văn hóa tâm linh như đình, đền, chùa, miếu, phủ, quán… ngày càng cải cách và phát triển rộng khắp. Kề bên những điều đáng vui thể hiện tại sự ơn ghi nhớ đến những bậc tiền hiền tất cả Công đức, ân trạch với dân, với nước; khát vọng tìm hiểu một cuộc sống thường ngày tốt đẹp, Chân – Thiện – Mỹ, còn tồn tại một thực tiễn đáng bàn, kia là tuy vậy tại các di tích văn hóa đều rất nhiều có các vẻ ngoài giới thiệu dưới dạng sách vở, tờ rơi, bảng giới thiệu, lý giải nhưng hầu như người đi lễ mọi không để ý, không dành riêng một chút thời gian nhất định nhằm xem, hiểu hiểu những tin tức về vị trí mình cho lễ bái, mong khấn.
Thường thì những nơi bái tự đều phải sở hữu ít các lưu giữ những văn bia, thần tích, thần phả ghi chép về nhân vật dụng được thờ phụng, cũng như các bạn dạng sắc phong do những triều vua ban khuyến mãi mỗi khi tôn thêm mỹ nữ, mỹ hiệu mang lại vị thần đó. Tuy nhiên,dù là nơi thờ tự rất khét tiếng nhưng tại đền Cô Mễ (đền Bà Chúa Kho) lại giữ được hết sức ít các nguồn tứ liệu về bà bên dưới dạng văn bia, thư tịch đề xuất chưa rõ lai lịch đúng đắn của Bà.
(Có thể do nước nhà Việt Nam đã làm qua vô cùng nhiều cuộc chiến tranh tàn phá nên không hề giữ được các tư liệu đó).
Tượng Bà Chúa Kho
Sự Tích kể Về Bà Chúa Kho
Sự tích thịnh hành nhất lưu lại truyền vào vùng nhắc rằng, Bà Chúa Kho xuất thân vào một gia đình nghèo nàn ở xã Quả Cảm (nay thuộc thôn Hòa Long, TP Bắc Ninh) khét tiếng là tín đồ đoan trang, xinh đẹp, siêng chỉ.
Về sau, với trở thành vợ vua Lý. Dù sống cảnh nhung lụa phong lưu nhưng bà luôn vẫn nghĩ về đến người dân. Bà xin vua đến về quê bên chiêu dân vỡ hoang mở đất, lập được 72 trại ấp, lại hướng dẫn tín đồ dân cách trồng cấy. Thóc lúa thu được sau mỗi vị mùa không chỉ có giúp dân phong túc mà còn được mang về hai kho lương của triều đình được lập trong vùng, để ở làng Cô Mễ và Thượng Đồng.
Tương truyền rằng, đường chuyên chở thóc lúa còn lại cho đến bây giờ là dãy núi Dộc Dâu, chạy suốt từ sau xã Cô Mễ qua Hữu Chấp cho tới Thượng Đồng.
Công Trạng Của Bà Chúa Kho
Năm Đinh Tỵ (1077), vào cuộc tao loạn chống quân xâm lăng Tống, bà chúa được vua giao nhiệm vụ cai quản, trông coi những kho lương vào vùng để ship hàng hậu đề xuất cho quân đội tấn công giặc trên phòng đường sông Như Nguyệt cùng bà đã dũng cảm hy sinh tại đây vào ngày 12 mon giêng năm đinh tỵ (1077). Triều đình yêu đương tiếc yêu cầu đã phong người nữ giới kiệt ấy là Phúc Thần và đến lập thường thờ trên núi Kho – khu vực tưng để kho lương do bà công ty quản. Vì chưng vậy, người dân điện thoại tư vấn ngôi đền chính là đền “Bà Chúa Kho” và điện thoại tư vấn bà với 1 niềm thành kính là “Bà Chúa Kho”.
Đền Bà Chúa Kho Ngày Nay
Mặc dù bên cạnh Cô Mễ còn có một số địa điểm cũng thờ những nhân đồ gia dụng khác được tôn hotline Bà Chúa Kho mà lại do điều kiện xã hội vùng kinh Bắc, bởi vì sự dễ dãi giao lưu trong vùng và vị cả khuynh hướng tập trung vào các nữ thần cơ mà Bà Chúa Kho làm việc Cô Mễ trở nên quen thuộc hơn, được biết đến nhiều hơn.
Từ phần nhiều điều đó, như thành thông lệ quen thuộc thuộc, cứ mọi khi Tết đến Xuân về, năm cũ qua đi, năm mới tết đến đến, người ta lại đổ về Đền Cô Mễ lễ bái để trả nợ Bà Chúa Kho năm cũ cùng vay chi phí Bà Chúa Kho để triển khai ăn mang đến năm mới.
Xem thêm: Trễ Kinh 5 Ngày Có Phải Là Dấu Hiệu Của Mang Thai? Chậm Kinh Bao Nhiêu Ngày Thì Có Thai
Đôi Lời nói Nhở:
Khi triển khai các nghi thức hành lễ cầu khấn tại những nơi thờ tự nói chung (nhà thờ, chùa, phủ, đền, miếu, điện,…) và đi xin lộc Bà Chúa Kho nói riêng, thì hầu hết người cần hiểu rõ rằng trước tiên hành vi đó là nhằm tỏ lòng tôn kính, ngưỡng phục, biết ơn cư thánh, thần, tổ tiên,… đã bảo hộ cho dân an quốc thái, cho quốc gia giàu mạnh, cho xã hội ổn định, phát triển, nhà nhà nóng no, hạnh phúc. Tiếp đến mới là cầu nguyện mang đến gia đình, cho phiên bản thân các điều giỏi lành, bình an, may mắn.
Như thế, việc cúng lễ mới thực sự mang chân thành và ý nghĩa tâm linh cao đẹp, hướng về cái thiện. Cha ông ta trường đoản cú xưa đã gồm câu thông báo rằng: